Ton werd als baby afgestaan, en wil nu laten zien wat adoptie met je doet
Ton Sondag werd geadopteerd toen hij anderhalf jaar oud was, en dat had een flink effect op zijn leven. Nu maakt hij een platform voor geadopteerde kinderen en hun ouders, zodat ze niet door dezelfde zoektocht naar identiteit en hulp heen hoeven als hij.
Al maanden is hij bezig met een fotoserie van kinderen en (adoptie-)ouders. “Ik wil hun verhaal vertellen, zodat ze elkaar beter begrijpen. Maar ook zodat de buitenwereld snapt wat adoptie inhoudt en wat het doet met de levens van mensen.” Want dat het een groot effect op je leven kan hebben, maakte hij zelf mee.
De moeder van Ton was 15 toen ze zwanger raakte. “Maar dat kon toen niet, dat mocht niet in die tijd”, vertelt hij. “Ze was streng katholiek. Dus ze ging naar Moederheil in Breda. Daar verbleef ze terwijl ze zwanger was, zodat niemand het zou ontdekken, en daar werd ik geboren en afgestaan.”
Hechtingsproblemen
De eerste anderhalf jaar van zijn leven bracht Ton door in het doorgangshuis. Toen kwam er een gezin dat hem wilde adopteren. “Ik kwam in Vlissingen terecht, en drie maanden later adopteerden mijn adoptieouders ook mijn broertje.”
Tons jeugd was lastig. “In stresssituaties raakte ik compleet de weg kwijt. Ik kon er niet mee omgaan als dingen fout gingen. Nog steeds loop ik hier tegenaan.” Hij had last van gedragsproblemen. Later leerde hij dat het om een hechtingsstoornis ging. “Dat komt doordat ik als baby nooit ben opgepakt en getroost door iemand bij wie ik me veilig voelde. Ook jezelf troosten als er iets misgaat moet je leren.”
Tekst gaat verder onder de foto.
Eén van de foto’s die Ton maakte.
“Op mijn rapporten van de lagere school vroegen leraren zich af hoe ik het later ooit ging redden. Ik haalde slechte cijfers en was moeilijk te corrigeren.” Toen Ton in groep acht zat en na een schooldag thuiskwam, moest hij op de bank gaan zitten. “Mijn moeder zei: je komt niet uit mama, je bent geadopteerd. Daar bleef het eigenlijk wel bij.” Verdere uitleg kwam er niet.
Ton voelde zich zijn hele jeugd niet op zijn plek. Hij was ontzettend creatief, een beetje alternatief misschien zelfs wel, maar zijn adoptieouders en zijn broertje niet. “Je leert jezelf kennen aan de hand van anderen. Als je ziet dat je moeder creatief is, dan begrijp je jezelf beter. Maar dat had ik nooit.”
Echte moeder
“Dat ging beter zodra ik mijn biologische moeder leerde kennen.” Die ontmoette hij toen hij 35 jaar was. Van een kennis kreeg hij de tip om in het geboorteregister zijn naam op te zoeken. “Daar stonden een naam en adres in van mijn moeder in. Ik reed er gelijk heen.”
Wat Ton niet doorhad, was dat het Sinterklaasavond was. Dus toen hij aanbelde, renden er meteen kinderen naar de deur. Zijn neefjes en nichtjes, bleek later. “Zij waren teleurgesteld, want ik was niet Sinterklaas.” Zijn moeder was er niet. Ton liet zijn nummer achter, en een week later belde ze hem op.
Tekst gaat verder onder de foto.
Eén van de foto’s die Ton maakte.
“We spraken af, en toen we elkaar ontmoetten zag ik dat ik ontzettend veel op haar lijk. Er vielen veel puzzelstukjes op zijn plek.” Toch worstelde Ton in de jaren die volgden nog veel met zijn hechtingsproblemen. “Daarvoor ben ik uiteindelijk in een speciale therapie gegaan, nu gaat het beter.”
Omdat zijn zoektocht moeilijk was, wil hij andere geadopteerde mensen en hun ouders helpen. “Ik maak nu door het hele land portretten van geadopteerde kinderen, hun adoptieouders en hun biologische ouders.”
Anderen helpen
“Ze lopen allemaal tegen problemen aan. De kinderen voelen zich verlaten, de biologische ouders voelen zich alsof ze iets zijn verloren en als adoptieouder probeer je een kind zo goed en zo kwaad als het kan te helpen, maar dat lukt niet altijd.”
Door hun verhalen te vertellen, wil Ton die problemen begrijpelijk maken. “We zien adoptie nu vaak nog als iets goeds, maar dat is het niet altijd. Het is vaak juist heel erg zwaar, voor alle betrokken partijen.” Zijn website met portretten, projectadopted.com, gaat over ongeveer anderhalve maand live.